به نقل از «ایسکانیوز»

توافق بر سر سلول جاودانه زنی که موقع مرگش دزدیده شد

تاریخ انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۷۲۱۶۴

به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ هفته گذشته صد و سومین سالگرد هنریتا لاکس بود و این موضوع بهانه‌ای شد تا خانواده او بعد از ۷۰ سال با یک شرکت زیست‌فناوری به توافق برسند تا از سلول‌های لاکس که در تمام این مدت در به صورت بی‌پایان در آزمایشگاه رشد کردند و در تحقیقات بسیار بزرگی مورد استفاده قرار گرفتند، سهمی ببرند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هنریتا لاکس، یک زن ۳۱ ساله، کشاورز تنباکو از ویرجینیا و مادر پنج فرزند بود که در سال ۱۹۵۱ در بیمارستان جان‌هاپکینز در آمریکا بر اثر  سرطان دهانه رحم درگذشت. پزشکان در طی تلاش‌هایی برای معالجه‌اش کمی قبل از مرگ، سلول‌های سرطانی غیرعادی انعطاف‌پذیر لاکس را از تومور او برداشتند. این سلول‌ها برای چندین دهه بدون اطلاع خانواده‌اش توسط محققان مورد استفاده قرار گرفت.

این سلول‌ها به دلیل حروف اول نام و نام خانوادگی هنریتا لاکس «هلا» یا HeLa نامیده می‌شود و اولین سلول‌های انسانی هستند که بی‌پایان در آزمایشگاه رشد کردند، زیرا بقیه سلول‌هایی که تا آن زمان برداشت شده بودند، مردند.

جوایز نوبل

جالب است بدانید که تحقیقات با استفاده از این سلول‌های دزدی منجر به اکتشافات برنده جایزه نوبل شده و آزمایشگاه‌های سرتاسر جهان از این سلول‌ها در ساخت واکسن‌های مختلف -به‌ویژه در برابر فلج اطفال- و همچنین در شبیه‌سازی، لقاح آزمایشگاهی و تولید بسیاری از داروها استفاده کردند که به صنعتی که اکنون میلیاردها دلار ارزش دارد، دامن می‌زند.

خانواده لاکس تا دهه ۱۹۷۰ هیچ خبری از نقش لاکس در پزشکی نداشتند و به لطف ربکا اسکلوت، نویسنده کتاب پرفروش «زندگی جاودانه هنریتا لاکس» در سال ۲۰۱۰ به درک کامل آن دست یافتند. حتی فیلمی نیز تحت عنوان HBO از داستان لاکس ساخته شد که در آن اپرا وینفری نقش او را بازی کرد.

کیمبرلی لاکس، نوه او، در سال ۲۰۲۱ این دزدی سلول را نوعی نژادپرستی خواند و گفت: دانشمندان با او مانند یک موش آزمایشگاهی رفتار کردند.

بیشتر بخوانید: کامپیوترهای نورونی زیر ذره‌بین اخلاق‌گرایان

ترمو فیشر، اولین شرکتی است که احتمالا به دلیل سوءاستفاده از سلول‌های هلا با پیگرد قانونی روبه‌رو شود. بیمارستان جانزهاپکینز در همان ابتدا خودش را تبرئه کرد و در وب‌سایتش اعلام کرد: هرگز کشف یا توزیع سلول‌های هلا را نفروخته یا از آن سودی نبرده است و حقوق آنها را نیز ندارد. زیرا سلول‌های هلا به طور رایگان و گسترده توسط جانزهاپکینز برای تحقیقات علمی ارائه شده است.

در این بیانیه آمده است: جانزهاپکینز در یک دهه گذشته با هماهنگی نزدیک با اعضای خانواده لاکس کار کرده است تا هنریتا لاکس را به رسمیت بشناسد و از او از طرق مختلفی از جمله بورسیه تحصیلی، تعامل با مدارس محلی و سمپوزیوم‌های سالانه تقدیر کند.

داستان غم‌انگیز

همانطور که گفته شد، هنریتا لاکس مادر پنج فرزند بود و در سال ۱۹۵۱ در حالی درگذشت که فقط ۳۱ سال داشت. او کشاورز تنباکوی آفریقایی-آمریکایی بود که به دلیل سرطان دهان رحم در بیمارستان جان‌هاپکینز تحت درمان قرار گرفت و دو نمونه از دهانه رحم او - یک قسمت سالم و یک قسمت سرطانی - بدون اجازه یا اطلاع او برداشته شد.

این سلول‌ها به دکتر جورج اتو گای منتقل شدند. او متوجه شد که می‌تواند آنها را زنده نگه دارد و به طور نامحدود رشد دهد. قبل از این، سلول‌های کشت شده تنها چند روز در آزمایشگاه زنده می‌ماندند. گای توانست یک سلول خاص را جدا کند و اولین رده سلولی نامیرای هلا راه‌اندازی کند.

از آن زمان این سلول‌ها در معرض سموم، ویروس‌ها و تشعشعات قرار گرفت و حتی به فضا فرستاده شد و بارها تکثیر شد. این سلول‌ها در هزاران پیشرفت پزشکی شرکت داشتند و به توسعه واکسن فلج اطفال، شبیه‌سازی و نقشه‌برداری ژن کمک کردند.

دکتر گای قصد فروش سلول‌های هلا را نداشت و از همان ابتدا آنها را به طور رایگان در اختیار محققان دیگر قرار می‌داد. ولی بعدها افراد دیگری سلول‌های هلا را به طور عمده تولید کردند و اقدام به فروش آنها کردند. در حالی که خانواده هنریتا در فقر کامل زندگی می‌کردند، بیمه خدمات درمانی نداشتند، فرزندانش توانایی تحصیل نداشتند و بیشترشان مشکلات جسمی داشتند، سلول‌های او شیشه‌ای ۲۵۰ دلار به فروش می‌رسیدند!

سلول‌های هلا نقش مهمی در پیشرفت علم داشته‌اند. گرایش ویروس شناسی با  آلوده کردن سلول‌های هلا به انواع و اقسام ویروس‌ها به وجود آمد. سلول‌های هلا حتی به فضا سفر کردند تا ثابت کنند سلول‌های سرطانی می‌توانند در فضا رشد کنند. حتی اگر به خاطر سلول‌های هلا نبود، ممکن بود علم ژنتیک وجود نداشته باشد.

شاید مهم‌ترین اثر سلول‌های هلا، کشف واکسن فلج اطفال باشد. در دهه 50 میلادی اپیدمی فلج اطفال در آمریکا شیوع یافته بود و تنها در سال ۱۹۵۲، حدود ۶ هزار نفر به این بیماری مبتلا شده بودند. محققان بسیاری تلاش می‌کردند تا واکسنی برای فلج اطفال کشف کنند. جوناس سالک، کاشف اولین واکسن فلج اطفال، در تحقیقاتش از سلول‌های هلا استفاده کرده بود.

امروزه محققان از سلول‌های هلا در موارد مختلفی مثل تست کردن داروهای سرطان و بیماری‌هایی مثل پارکینسون استفاده می‌کنند. حتی بعضی از کمپانی‌های تولید کننده لوازم آرایشی برای پی بردن به عوارض جانبی محصولاتشان از سلول‌های هلا استفاده می‌کنند.

خانواده هنریتا تا سال ۱۹۷۰ از سلول‌های هلا خبری نداشتند. در این سال شخصی از بیمارستان جانز هاپکینز با دی، همسر هنریتا تماس گرفت و به او گفت که سلول‌های همسرش در لوله‌های آزمایشگاهی زنده هستند.

جالب است بدانید که تا سال ۲۰۱۴، دانشمندان حدود ۲۰ تن سلول هلا را رشد دادند و تقریبا ۱۱ هزار اختراع مربوط به سلول‌های هلا ثبت کردند.

یکی از محققان تخمین زد که اگر تمام سلول‌های هلای موجود را به هم بچسبانیم، حداقل سه بار به دور سیاره می‌چرخند. در سال ۲۰۱۰، یک لوله از سلول‌های هلا به قیمت ۲۶۰ دلار آمریکا فروخته شد. اما متاسفانه خانواده هنریتا هرگز بابت کمک مالی او غرامت دریافت نکرده‌اند و این در حالی است که اکثر آنها قادر به پرداخت بیمه درمانی هم نیستند.

دکتر رولاند پاتیلو از دانشکده پزشکی مورهاوس در آمریکا، بعد از خواند کتاب «زندگی جاودانه هنریتا»، نوشته ربکا اسکلوت، یک سنگ قبر به لاکس اهدا کرد، زیرا قبر او برای چندین دهه بی‌نشان بود.

روی سنگ قبر او که به شکل کتاب است، نوشته شده:

هنریتا لاکس،

اول اوت ۱۹۲۰ تا چهارم اکتبر ۱۹۵۱

به یادگار عاشقانه یک زن، همسر و مادری خارق‌العاده که زندگی بسیاری را تحت تأثیر قرار داد.

در اینجا هنریتا لاکس (HeLa) آرام گرفته است. سلول‌های جاودانه او برای همیشه به بشریت کمک خواهند کرد.

انتهای پیام/

نسترن صائبی صفت کد خبر: 1192315 برچسب‌ها آمریکا

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: آمریکا سلول ها قرار گرفت فلج اطفال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۷۲۱۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فناوری جدیدی برای دیدن درون سلول‌های سرطانی

پژوهشگران فناوری جدیدی را توسعه داده‌اند که با آن می‌توانند محتویات چربی یا همان لیپیدهای موجود در سلول‌های سرطانی را مشاهده و مطالعه کنند.

به گزارش مشرق، دانشمندان فناوری تصویربرداری جدیدی را ابداع کرده‌اند که به آنها اجازه می‌دهد تا درون یک سلول سرطانی را به صورت زنده ببینند و نحوه تعامل آن با محیط اطراف خود را مشاهده کنند.

به نقل از آی‌ای، این تیم به رهبری دانشگاه ساری(Surrey) در انگلیس به دنبال مشاهده و مطالعه محتوای چربی‌های(لیپیدها) موجود در سلول‌های سرطانی بود.

لیپیدها اجزای کلیدی سلول‌ها هستند و به سلول‌های سرطانی اجازه رشد، تکثیر و متاستاز را می‌دهند.

این تکنیک با همکاری کالج دانشگاهی لندن توسعه یافته است و شرکت داروسازی GSK و شرکت‌های یوکوگاوا(Yokogawa) و سایکس(Sciex) نیز در آن مشارکت داشته‌اند.

نظارت بر محتوای چربی سلول‌ها

با استفاده از سیستم شرکت یوکوگاوا به نام SS۲۰۰۰، سلول‌های سرطانی منفرد از یک ظرف کشت شیشه‌ای نمونه‌برداری شد. این سیستم نوآورانه سلول‌های زنده منفرد را با استفاده از لوله‌های کوچک استخراج می‌کند و امکان تجزیه و تحلیل دقیق را فراهم می‌کند. عرض این لوله‌ها به سختی ۱۰ میکرومتر، یعنی نصف قطر نازک‌ترین موی انسان است.

در مرحله بعد، این سلول‌ها با رنگ فلورسنت رنگ‌آمیزی شدند. این کار به پژوهشگران امکان داد تا قطرات لیپید را در طول آزمایش بررسی کنند.

سپس این تیم با محققان شرکت Sciex برای ایجاد یک رویکرد جدید طیف‌سنجی جرمی همکاری کرد. این روش به آنها اجازه می‌داد لیپیدها را بشکنند و ساختار واقعی سلول را تعیین کنند.

سرانجام کل این فرآیند به مشاهده چگونگی تکامل سلول‌های سرطانی در پاسخ به تغییرات محیط اطراف منجر شد.

یوهانا فون گریشتن از دانشکده شیمی و مهندسی شیمی دانشگاه ساری گفت که مشکل سلول‌های سرطانی این است که هیچ دو سلولی شبیه به هم نیستند.

وی افزود: این امر طراحی یک درمان خوب را سخت‌تر می‌کند، زیرا برخی سلول‌ها همیشه بیش از سایرین در برابر درمان مقاومت می‌کنند. با این حال، همیشه ثابت شده است که مطالعه سلول‌های زنده پس از حذف آنها از محیط طبیعی، با جزئیات کافی برای درک واقعی آرایش آنها دشوار است. به همین دلیل بسیار هیجان انگیز است که بتوانیم سلول‌های زنده را زیر میکروسکوپ نمونه‌برداری کنیم و محتوای چربی آنها را یک به یک بررسی کنیم.

به گفته پژوهشگران این یافته‌ها می‌توانند بینشی در مورد چگونگی واکنش سلول‌ها به تشعشع ارائه دهند.

پژوهشگران همچنین از این رویکرد تازه کشف شده برای تجزیه و تحلیل مولکول‌های چرب لیپیدی در چندین سلول سرطانی استفاده کردند. جالب توجه است که آنها تفاوت‌هایی را در نمایه لیپیدی سلول‌های مختلف شناسایی کردند.

کارلا نیومن معاون مدیر بخش تصویربرداری سلولی و دینامیک در GSK در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: روش جدید ما راه را برای مطالعه سلول‌های سرطانی با جزئیاتی که قبلاً ندیده‌ایم، هموار می‌کند. یک روز نیز ممکن است بتوانیم ببینیم که چگونه سلول‌های سرطانی با همسایگان خود ارتباط برقرار می‌کنند. این می‌تواند درمان‌های جدید و هدفمندتری را فراهم کند.

این تکنیک می‌تواند بینش‌های ارزشمندی در مورد چگونگی پاسخ انواع سرطان به درمان‌ها ارائه دهد. همچنین می‌تواند به پزشکان در درک تأثیر تابش و تشعشع بر سلول‌ها کمک کند، به ویژه اینکه چگونه برخی از سلول‌های سرطانی در برابر پرتودرمانی مقاومت می‌کنند. این مقاومت ممکن است به عود سرطان منجر شود.

درک عمیق‌تر از بیولوژی سرطان می‌تواند به توسعه درمان‌های مؤثرتری در آینده منجر شود.

علاوه بر این، پژوهشگران بیان می‌کنند که مطالعه لیپیدها داخل سلول‌های منفرد ممکن است به بخش‌های مختلف سلامت از جمله ایمنی و بیماری‌های عفونی نیز کمک کند.

این یافته‌ها در مجله Analytical Chemistry منتشر شده است.